دانستنی های وارفارین

 وارفارین جزو مشتقات کومارینی است. این دارو از تشکیل فاکتورهای پیش انعقادی فعال X, IX, VII, II در کبد جلوگیری می کنند. اثرات کامل درمانی تا زمانیکه فاکتورهای انعقادی موجود در خون از راه کاتابولیسم طبیعی ( که برای هر فاکتور با سرعت متفاوت انجام میشود.) برداشت گردند؛ به تأخیر می افتد. هنگامیکه فاکتورهای VII ( که کوتاهترین نیمه عمر را دارد) کاهش می یابد زمان پروترومبین (PT) طولانی می شود ولی در مورد بقیۀ فاکتورها، تنها هنگامیکه شدت کاهش آنها زیاد باشد روی زمان PT اثر می گذارد. سرعت جذب وارفارین همراه با غذا کاهش می یابد. دارو به میزان 99 درصد به پروتئین های پلاسما پیوند می شود. در کبد متابولیز شده و پس از چرخۀ روده ای- کبدی از راه کلیه دفع میشود. نیمه عمر وارفارین 5/1 تا5/2 روز (بطور متوسط 50 ساعت) است. زمان لازم برای شروع اثر آن نیم تا 3 روز و طول مرگ اثر آن 2 تا 5 روز است.

موارد مصرف وارفارین:

برای درمان ترومبوز وریدی حاد و عمیق، جلوگیری از گسترش و حرکت ترومبوز، آمبولی حاد ریوی و کاهش خطر آمبولی ریوی و تشکیل مجدد ترومبوز، برای پیشگیری از بروز ترومبوز وریدی و آمبولی ریوی پس از عمل جراحی و یا در بیمارانی که سابقۀ ترومبوآمبولی نداشته اند و یا بمدّت طولانی نباید حرکت داشته باشند.
برای پیشگیری از بروز ترومبوآمبولی ناشی از بیماریهای زیر:
فیبویلاسیون مزمن دهلیزی- انفارکتوس میوکارد- دریچه های مصنوعی قلب- حملات گذرای ایسمسک بر ای کاهش خطر ترومبوز یا انسداد بای پس از آئورت- کرونر پس از عمل جراحی بای پس کرونر

هشدارها:
بیماران مسن ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به اثرات این دارو داشته باشند زیرا احتمالا" بعلت بیماری پیشرفتۀ عروقی ( که منجر به تغییر مکانیزم های هموستاتیک می شود)، عیب کار کبد ( که منجر به کاهش ساخت فاکتور پیش انعقادی یا کاهش متابولسیم داروهای ضد انعقادی می شود) و یا عیب کار کلیه، خطر خونریزی افزایش می یابد. مقادیر کمتر از مقدار معمول بزرگسالان باید برای این افراد در نظر گرفته شود.

در موارد زیر باید با احتیاط تجویز شود:
زایمان، دیابت، اختلال شدید کار کلیه، ضربۀ شدید بویژه به دستگاه عصبی مرکزی، وجود زخم یا سایر ضایعات فعال در دستگاه گوارش، تنفس و مجاری ادراری، واسکولیت شدید، آندوکاردین تحت حاد باکتریال ( بعلت افزایش خطر خونریزی در مناطقی که دچار انفارکتوس شده است)، پلی آرتریت، کارسینوم احشاء، اختلال شدید کار کبد یا سیروزريال کمبود ویتامین های C و K ( بعلت ازدیاد خطر خونریزی).
از آنجا که روشهای متعددی برای اندازه گیری زمان پروترومبین (PT ) وجود داشته و موارد رقیق کننده و ترومبوپلاستین بافتی که در این آزمایشات بکار می رود متفاوت است، توصیه میشود که آزمایشات بیمار در یک آزمایشگاه انجام شده و در انتخاب مواد رقیق کننده و ترومبوپلاستین باقی نیز دقت شود.
در صورتیکه داروی جدیدی به رژیِم درمانی بیمار اضافه و یا از آن قطع شود، یا تغییری در مقدار مصرف داروهای همراه ایجاد شود. زمان PT نیز باید کنترل شود. بعضی بیماران نسبت به اثرات ضد انعقادی این داروها بعلت تفاوتهای ژنتیکی در جایگاه گیرندۀ ویتامین K یا افزایش سرعت متابولیسم و رفع داروها از خود متفاوت نشان میدهند و به مقادیر بیشتری نیاز دارند.
افزایش اثر داروهای ضد انعقاد ممکن است در بیمارانی که دچار تب مداوم، سوء تغذیه یا کمبود ویتامین C هستند یا در صورتی که اسهال، سایر بیماریها یا تغییرات رژیم غذایی منجر به کاهش مصرف یا جذب ویتامین K در حین درمان شود بروز نماید.
کاهش حساسیت نسبت به اثرات داروهای ضد انعقاد ممکن است در حین شروع درمان در بیماران مبتلا به ، زیادی چربی و کلسترول خون و کم کاری تیروئید مشاهده شود، کاهش اثرات ضد انعقادی این داوها ممکن است همراه با پیشرفت هر یک از این بیماریها در حین درمان و یا با افزایش مقدار ویتامین K موجود در رژیم غذایی بروز نماید. تصحیح این حالات کارآیی داورهای ضد انعقاد را افزایش میدهد.

عوارض جانبی دارو
علائم مصرف بیش از حّد دارو یا خونریزی داخلی که نیاز به توجه پزشکی دارد:
الف- علائم زودرس مصرف بیش از حد دارو: خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن، کبودی بدون دلیل روی پوست، خونریزی بی دلیل از بینی، خونریزی غیر عادی شدید از بریدگی ها و جراحات و خونریزی شدید و غیر عادی قاعدگی.
ب- علائم خونریزی داخلی: درد شکم یا تورم، درد پشت، پیدا شدن خون در ادرار، مدفوع خون آلود یا دفع مدفوع سیاه رنگ، یبوست ( بعلت انسداد فلجی روده یا انسداد روده ناشی از خونریزی)، خون سرفه کردن، سرگیجه، سر درد شدید یا مداوم، درد و سختی یا تورم مفاصل، استفراغ خون یا موادی که شبیه تفالۀ قهوه باشند.

عوارضی که نیاز به توجه و مراقبت پزشکی دارند
الف- عوارض با شیوع کمتر: تب، لرز، گلو درد، خستگی و ضعف غیر عادی، اسهال، تهوع یا استفراغ، دردهای شکمی. 
ب- عوارش نادر: کدورت یا وجود خون در ادرار، دفع مشکل و دردناک ادرار، کاهش ناگهانی حجم ادرار، تورم پا یا قسمت تحتانی ساق پا یا کاهش غیر عادی وزن، تیره شدن انگشتان پا و احساس درد در این ناحیه، تیره شدن رنگ ادرار، زرد شدن چشمها و پوست، بثورات جلدی، تب و حالت زکام همراه با خارش، جراحت و زخم یا لکه های سفید در دهان و حلق. 

توصیه های جدّی:
1- به منظور بررسی پیشرفت درمان بطور منظم به پزشک مراجعه کنید. 
2- در صورتی که نوبت مصرف دارو را فراموش کردید به محض به یاد آوردن آنرا مصرف کنید و در صورتیکه تا روز بعد آن را به خاطر نیاوردید از مصرف آن خودداری کرده و مقدار مصرف بعدی را نیز دو برابر نکنید. 
3- هنگام مراجعه به پزشکان، دندانپزشکان و دارو سازان آنها را از مصرف این دارو مطلع نمائید. 
4- بدون دستور پزشک از مصرف آسپرین و یا داروهایی که نیاز به نسخه ندارند، خودداری کنید. 
5- هنگام کار با وسایل و ابزرای که ممکن است موجب جراحت، زخم و خونریزی شوند احتیاط کنید. 
6- از مصرف فرآورده های حاوی الکل همراه این دارو خودداری کنید. 
7- از رژیم غذایی طبیعی و متعادل استفاده کنید و رژیم معمولی خود را عوض نکنید. 
8- در صورت بروز حالت دل آشوبه،؛ اسهال، تب مداوم یا بی اشتهایی به مدّت چند روز به پزشک مراجعه کنید. 
9- به محض بروز هرگونه علائم خونریزی ( که قبلا" ذکر شد) به پزشک مراجعه کنید. 
10- پس از قطع درمان تا زمان طبیعی شدن مجدد انعقاد خون احتیاط کنید. 

مصرف دارو در آبستنی
با توجه به اینکه این دسته از داروها از جفت عبور می کنند و موجب بروز عوارض در جنین میشوند لذا مصرف آنها در طول آبستنی توصیه نمی شود. 
ناهنجاریهای مادرزادی و سایر عوارض جانبی بر روی رشد و تکامل جنین، از جمله کم رشدی بینی، لکه دارد شدن استخوانها، تحلیل عصب ببنایی، کوچک شدن سر، عقب افتادگی جسمی و ذهنی در نوزادانی که مادرانشان در حین آبستنی از این داروها مصرف کرده اند گزارش شده است. این عوارض بیشتر در طول سه ماهۀ اوّل حاملگی گزارش شده اند. با این وجود بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که این داوها در تمام دورۀ آبستنی نباید مصرف شوند. 
بیمارانی که این داوها را مصرف می کنند و تمایل به آبستن شدن دارند باید قبلا" تحت درمان با هپارین قرار گیرند. 

عوارض جانبی
بروز خونریزی معدی- روده ای در حین درمان با داروهای ضد انعقاد، بویژه اگر زمان پروترومبین در حد درمانی باشد ممکن است دلیل بر وجود یک ضایعۀ نهفته از قبیل تومور یا زخم باشد. نکروز خونریزی دهنده ( خونریزی بداخل پوست و بافتهای ریز پوست که منجر به نکروز، التهاب عروق و تروموبرز می شود) و نیز خونریزی از غدۀ فوق کلیه که منجر به بی کفایتی حاد این غده می شود در حین درمان با این قبیل داروها بندرت ممکن است پیش آید. 
بهرحال بروز علائمی مثل دردهای شکمی، اسهال، سرگیجه یا از حال رفتن، سردرد، کاهش اشتها، تهوع یا استفراغ و ضعف می توانند احتمالا" زنگ خطری برای بروز برخی از عوارض فوق باشند و از این رو لازم است که حتما" به پزشک معالج مراجعه شود. 

منبع: اطلاعات و کاربرد بالینی داروهای ژنتیک ایران